سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) با امضا توافقنامه با رنو مورد انتقاد قرار گرفت و حالا فرصتی پیش آمده تا جزئیات را از مدیرعامل این شرکت بشنویم.
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در حالی حدود یک ماه و نیم پیش توافقنامه همکاری مشترک با رنو را امضا کرد که این موضوع چندان به مذاق خودروسازان داخلی خوش نیامد و به‌نوعی دست آنها را در شراکت با این خودروساز فرانسوی کوتاه کرد. از نظر خودروسازان، این توافقنامه به‌نوعی دور زدن آنها در شراکت با رنو بوده و در حال حاضر این شرکت فرانسوی و سازمان گسترش به رقیب ایران خودرو و سایپا در بازار خودرو کشور تبدیل شده‌اند. این در حالی است که مدیرعامل سازمان گسترش در گفت‌و‌گو با «دنیای‌اقتصاد» تاکید می‌کند این سازمان رقیب خودروسازان نبوده و با وجود توافقنامه اش با رنو، باز هم از خودروسازان داخلی حمایت خواهد کرد. به گفته منصور معظمی، در بحث واگذاری سایت بن‌رو به رنو نیز هماهنگی‌های لازم با سایپا انجام شده و این شرکت (بن رو) در اختیار خودروساز فرانسوی قرار خواهدگرفت.
یکی از مسائلی که آقای روحانی رئیس‌جمهور همواره روی آن تاکید داشته، مشارکت خارجی در صنعت خودرو است. به اعتقاد رئیس‌جمهوری، راه میانبر برای توسعه خودروسازی کشور، واگذاری سهام به خارجی‌ها است. اعتقاد شما در این مورد چیست؟
بنده هم صد درصد به این راه میانبر اعتقاد دارم؛ آنهایی در دنیا خودروساز شده‌اند که با برندهای مختلف همکاری مشترک داشته و ما نیز باید از همین مسیر برویم. البته باید حواسمان باشد که در مذاکره با خودروسازان خارجی، کلاه سرمان نرود. به شخصه می‌توانم ادعا کنم در قراردادهای ایران خودرو با پژو و سایپا با سیتروئن و البته توافقنامه سازمان گسترش با رنو، کلاه سرمان نرفته است.
البته برخی چنین اعتقادی ندارند.
در جواب آنها باید بگویم اگر ما بد را بدتر کرده‌ایم، حق دارند انتقاد کنند، اما اگر بد را بهتر کرده‌ایم، پس یک گام به جلو برداشته‌ایم. البته قبول دارم که باید «بهتر» را هم به «بهترین» تبدیل کنیم. به اعتقاد من همین که توانسته‌ایم سه قرارداد و توافقنامه مهم در خودروسازی منعقد کنیم، معنایش اعتقاد کامل به‌نظریه رئیس‌جمهوری مبنی‌بر مشارکت با خودروسازان خارجی است. تازه علاوه‌بر اینها، دو قرارداد دیگر نیز در راه است.
با کدام شرکت‌ها؟
اجازه بدهید اسمی از آنها نیاورم.
یکی از این شرکت‌ها فولکس واگن آلمان است؟
بله فولکس یکی از شرکت‌هایی است که به ایران خواهد آمد، اما فعلا نامی از شریک ایرانی این خودروساز نمی‌برم.
گفته می‌شود احتمالا فولکس با کرمان موتور فعالیت مشترک خواهد داشت.
خیر؛این طور نیست، اما در کل مهم این است که خودروسازان داخلی با صاحبان برند مشارکت کنند و اینکه کدام شرکت باشد، خیلی فرقی نمی‌کند.
شما در ابتدای صحبت تان عنوان کردید که قراردادهای پژو و سیتروئن مشکلی نداشته‌اند و به اصطلاح کلاه سرمان نرفته است. پس چرا خودتان به سراغ رنو رفتید و با این شرکت تفاهمنامه همکاری مشترک امضا کردید؟ آیا ایرادی در کار خودروسازان بود که ایدرو برای همکاری با رنو پیشقدم شد؟
خیر؛ ما طبق قانون عمل کردیم. قانون می‌گوید دولت می‌تواند تا 20 درصد از سهم بازار صنایع گروه دو را در دست داشته باشد و خودرو هم جزو همین گروه است. برای پاسخ به پرسش تان باید چند نکته را لحاظ کنم. اول اینکه ما یک «ظرفیت تولید» داریم، یک «تولید» و یک «ارزش بازار». سهم دولت از ظرفیت چیزی حدود 6/ 8 درصد، از تولید 11 درصد و از ارزش بازار سهام هفت درصد است. نکته بعدی اینکه سازمان گسترش قرار نیست خودروسازی کند؛ بلکه بر اساس ماده دو اساسنامه‌اش، این سازمان باید سرمایه‌گذاری کرده و در ادامه (سهام خود را) واگذار کند.نکته سوم هم اینکه به‌طور قطع و یقین، توافقنامه رنو در مقایسه با سایر قراردادها، از شرایط کامل‌تری برخوردار است و دلیل آن به تجارب سازمان گسترش (در عقد قرارداد و توافقنامه) برمی‌گردد.
تاکید می‌کنم که هدف ما از مشارکت با رنو، رقابت با خودروسازان داخلی نیست. اصلا ایدرو حامی خودروسازان است نه رقیب‌شان. وظیفه ما توسعه صنعت خودرو است و در حال حاضر مشغول انجام همین کار هستیم.اتفاقا خودروسازان بزرگ دنیا همواره از ما بابت حمایت از شرکت‌های داخلی سوال می‌کنند. در همین قرارداد ایران خودرو با پژو و سایپا با سیتروئن، وزارت صنعت، معدن و تجارت حمایت کارشناسی زیادی از خودروسازان به‌عمل آورد، به همان اندازه که فلان بخش خصوصی را حمایت کرده‌ایم.یادتان باشد که خودروسازی صنعتی زنجیره‌ای است و بدون قطعه‌سازی و خدمات پس از فروش معنا و مفهومی ندارد و بنابراین سعی کرده‌ایم در قراردادهای منعقد شده، این مسائل را رعایت کنیم. در کل باز هم تاکید می‌کنم که توافقنامه ایدرو با رنو منع قانونی نداشته و ما نیز رقیب ایران خودرو و سایپا نیستیم.
مشارکت با رنو پیشنهاد سازمان گسترش بود یا رنویی‌ها؟
چه فرقی می‌کند؟
فرق می‌کند؛ اگر پیشنهاد شما بوده که، معنایش ایجاد رقیبی برای خودروسازان داخلی در راستای توسعه صنعت خودرو است، اما اگر پیشنهاد رنو بوده، این معنی را می‌دهد که این شرکت خواسته به نوعی خودروسازان داخلی را به همکاری مشترک مجاب کند.
من مانند شما فکر نمی‌کنم. صنعت خودرو بدون مشارکت خارجی توسعه پیدا نمی‌کند و بنده در ماه سوم حضورم در سازمان گسترش، این موضوع را به آقای نعمت‌زاده وزیر صنعت نیز گفتم. وی هم الحق والانصاف قبول کرد که راه خودروساز شدن، مشارکت با خارجی‌ها است. من تا روزی که در ایدرو هستم و حتی وقتی هم بروم، از این فلسفه و تز (مشارکت خارجی در صنعت خودرو) دفاع خواهم کرد.ما وقتی خودروساز می‌شویم که با استفاده حداکثری از توان داخل، با خودروسازان خارجی مشارکت کرده و تولیدی در راستای صادرات داشته باشیم.
از صحبت‌های شما این طور نتیجه می‌گیرم که همکاری با رنو پیشنهاد سازمان گسترش بوده.
من نمی‌دانم پیشنهاد که بوده، فقط می‌دانم که باید خودروهایی مخصوص صادرات تولید کنیم.
اما خودروسازان معتقدند سازمان گسترش در ماجرای رنو آنها را دور زده است.
هرگز این طور نبوده است. همیشه گفته‌ام که سیاست من حمایت از صنعت خودرو است. ما باید صنعت خودرو را نجات بدهیم. خودروسازان ما سال گذشته پنج هزار میلیارد تومان ضرر کردند این یعنی چه؟ آخر کجای دنیا این گونه است؟ فولکس واگن و تویوتا هم اینقدر ضرر می‌دهند؟ این که نشد تولید. مردم ما گناه دارند، بگذاریم خودرو خوب سوار شوند. ما اگر ظرفیت تولید سه میلیون خودرو صادراتی داشتیم، یک جور در دنیا حرف می‌زدیم و حالا که نداریم، یک جور دیگر؛ بنابراین بگذاریم مسیر توسعه در خودروسازی طی شود و مقابل آن نایستیم.
گفته می‌شود ایدرو از توافق با رنو به‌دنبال ایجاد قطبی جدید در خودروسازی کشور است. این را قبول دارید؟
خیر؛ اما قطعا یکی از اهداف ما توسعه صنعت و رقابت‌پذیری بیشتر است. هر محصولی یک منحنی عمر دارد و این منحنی برای برخی از خودروهای داخلی رو به پایان است؛ بنابراین این خودروها باید از خط تولید خارج و محصولات جدید به واسطه قراردادهای خارجی، جای آنها را بگیرند.
یکی از حاشیه‌های بزرگ در توافقنامه ایدرو با رنو، به واگذاری سایت بن‌رو (زیرمجموعه سایپا) به خودروساز فرانسوی مربوط می‌شود. در واقع سایپایی‌ها موافق این واگذاری نیستند. چطور می‌خواهید آنها را قانع کنید؟
بن رو را باید از دو منظر بنگاه یعنی سایپا و از منظر کلان یعنی دولت ببینیم. دوستان سایپا مذاکراتی را با برخی شرکت‌ها انجام داده بودند که مورد تایید وزارت صنعت نبود. وقتی باب مذاکره با خودروسازان بزرگ دنیا باز است، چرا به سراغ شرکت نه چندان معتبر برویم. هرچه بود، ما با دوستان سایپا بر سر انتقال سایت بن‌رو مذاکره کردیم و در حال حاضر با هم هماهنگ هستیم. این را هم فراموش نکنید که سازمان گسترش طلب بسیار سنگینی از سایپا دارد که حدود 800 میلیارد تومان است و بن‌رو در عوض این بدهی واگذار می‌شود.
شما چه زمانی با سایپا بر سر بن‌رو توافق کردید؟
دو ماه پیش.
اما همین دو، سه هفته پیش مسوولان سایپا اعلام کردند راضی به واگذاری بن‌رو نیستند.
ما دو ماه پیش راجع به پرداخت بدهی صحبت کردیم، اما در مورد بن‌رو اوایل هفته گذشته جلسه گذاشتیم و تصمیماتی گرفتیم.
چه تصمیماتی؟
تصمیمات خوبی بود.
بالاخره ما به‌عنوان یک رسانه باید بدانیم چه تصمیماتی اخذ شده.
گفتم که تصمیمات لازم گرفته شده است.
یعنی سایپا راضی شده؟
لزوما معنایش این نیست که راضی شده باشند.
اصلا شما حقی از بابت بن‌رو برای سایپا قائل هستید؟
من در جایگاهی نیستم که حق بدهم یا ندهم.
اما سایپایی‌ها معتقدند سازمان گسترش می‌خواهد به زور بن‌رو را بگیرد.
بهتر است وارد این مقوله نشویم. فقط در جریان باشید که قبلا بر سر این موضوع توافقات لازم صورت گرفته است.
اگر توافق شده، پس چرا سایپایی‌ها راضی نیستند؟
الان اگر بحثی وجود دارد، بر سر مذاکره سایپا با یکی از شرکایش مبنی‌بر واگذاری بن‌رو به آن شرکت است. سایپا می‌خواست بن‌رو را به شرکت موردنظر بدهد و حالا که نداده، بحث‌هایی به وجود آمده است؛ هرچند در نهایت این مساله نیز حل شد.
پس یعنی ماجرای بن‌رو برای همیشه حل شده؟
قطعا همین طور است. دوستان ما در سایپا شرایط زمان و مکان را خوب درک می‌کنند.
این به‌نوعی یعنی مدیریت دولتی؛ یعنی اگر مدیرعامل سایپا یا ایران خودرو با خواسته ایدرو به‌عنوان نهاد بالادستی مخالفت کند، مدیریتش به خطر می‌افتد، بنابراین توافق در چنین شرایطی چندان ارزشمند نیست.
حرف شما را قبول ندارم. چرا می‌گویید مدیریت خودروسازی دولتی است؟
مگر این طور نیست؟
خیر اینها مدیر دولتی نیستند، کما اینکه در واگذاری سهام خودروسازان نیز حق دولت ضایع شده است.
چرا؟
شما رسانه‌اید، بروید دلیلش را پیدا کنید.
اما این مورد ادعای شماست.
همان طور که گفتم حق دولت ضایع شده است. این را هم بدانید که تصمیم در مورد سهام خودروسازان، با دولت است و ما تابع هستیم.
بگذریم. مساله دیگری که در مورد توافقنامه رنو مطرح می‌شود، سهم 40 درصدی سازمان گسترش در آن است. این سهام سبب نمی‌شود ایدرو به‌نوعی رنو را در رقابت با خودروسازان داخلی،
کنترل کند؟
در یکی از بندهای قرارداد آورده‌ایم که این سهام رفته رفته واگذار خواهد شد.آنچه در ذهن بنده و آقای نعمت‌زاده می‌گذرد این است که نه وزارت صنعت و نه سازمان گسترش، هیچ‌کدام حمایت غیر‌منطقی از خودروسازان انجام نخواهند داد. ما مسوول توسعه صنعت خودرو کشور هستیم و می‌خواهیم خودرویی مورد رضایت مردم بسازیم. به‌طور قطع، نتیجه قراردادهایی نیز که در صنعت خودرو بسته‌ایم، آسایش و رضایت مردم است.
غیر از رنو اگر شرکت دیگری برای مشارکت با ایدرو اعلام آمادگی می‌کرد، قبول می‌کردید؟
بله هر شرکت معتبر دیگری هم که برای همکاری مشترک قدم پیش می‌گذاشت، قبولش می‌کردیم. الان هم اگر خودروسازی جهانی بخواهد با ما شراکت کند، می‌پذیریم، منتها با درصد مشارکتی کمتر از توافقنامه رنو.
توافقنامه رنو کی به قرارداد تبدیل می‌شود؟
اواخر نوامبر (اوایل آذر ماه).
منبع: دنیای اقتصاد / حمیدرضا بهداد
عکس: رضا جلالی
