غافل از اینکه این قارقارکها چنان خرجهایی واسه آدم میتراشند که اگه حواست به اونها نباشه حسابی کم میاری… داشتن ماشین هزینههایی داره که اولش معلوم نمیشه، بعد کم کم مثل چالههای فضایی خودشون رو نشون میدن و جیبتون رو خالی میکنن. گاهی اوقات فکر میکنم بجای این که من سوار این ماشین بشم، اون سوار من شده… .» این گفتهها بخشی از درد دل آقای میلاد ب. بود که پارسال همین موقعها، یک خودرو با اقساط یک ساله خریده و حالا به همراه فروشنده به دفترخانه آمده بود تا تکلیف سند خودرو را روشن کند. کارش کم طول نکشید. چند جا را در یک دفتر بزرگ امضا کرد و دست آخر با یک پوشه کاغذی از در بیرون رفت. قیافهاش گرفته بود و هیچ نشانی از شادی یا رضایت در آن دیده نمیشد. در این گیر و دار، دخل و خرج کلاه قضاوتش را وسط گذاشته بود و با خود میاندیشید که چرا بعضی مردم اینقدر از مخارج ماشینشان مینالند؟ آیا آنان تصویر درستی از هزینههای معمول یک ماشین شخصی ندارند؟ یا اینکه راستی راستی داشتن خودرو گران در میآید؟ اینجا بود که دخل و خرج فهمید این کلاه به تنهایی نمیتواند جواب پرسشهایش را بدهد. پس پاشنه کفشها را برکشید و چند روزی در دنیای مالکان خودرو پرسه زد تا ببیند چه دستگیرش میشود….
اندر مخارج خوراکهای خودرو
به گزارش اقتصادآنلاین، قیمت بنزین همیشه یکی از بحث برانگیزترین موضوعات اقتصادی بوده، چرا که نرخ نان شب هم به آن بند است. در حال حاضر سه جور بنزین در کشور داریم که نوع «سوپر» آن لیتری ۱۲۰۰ تومان است. هر لیتر بنزین معمولی و «یورو ۴» نیز به قیمت هزار تومان عرضه میشود که عدد اکتان پایینتری نسبت به «سوپر» دارند. به گفته رییس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه، حاملهای انرژی مثل بنزین و گازوئیل در سال آینده افزایش قیمت نخواهند داشت. به نظر میرسد نرخهای فعلی تا پایان امسال و دست کم تا خرداد سال ۹۶ و انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم ، ثابت میمانند.
علاوه بر این، رقم مصرف سوخت نقش تعیین کنندهای در هزینههای یک خودرو دارد و این میزان، همانا حجم بنزین مصرفی برای پیمودن صد کیلومتر مسافت است. ناگفته نماند که این رقم در شرایط شهری و جاده ای متغیر است. در عین حال، اکثر دارندگان خودرو به یقین معتقدند که آنچه سازنده در دفترچه راهنما قید کرده، کمتر از رقم واقعی مصرف است. مثلا برای پژو ۲۰۶ در هر صد کیلومتر مسیر، مصرف ۷ تا ۹ لیتر بنزین تخمین زده شده، درحالی که صاحبان خودرو میگویند که این میزان هیچ گاه از ۱۰ لیتر کمتر نبوده و معمولا حدود ۱۱-۱۲ لیتر است. آقای محمد ب. یک L90 لوگان دارد و ادعا می کند که در «جاده کفی» با سرعت ۹۰ کیلومتر بر ساعت، مصرف بنزین ماشینش ۵/۶ لیتر است نه ۵/۵٫ او میگوید: «فکر کنم اعداد داخل دفترچه ها باید یک و نیم برابر شوند تا بتوان گفت واقعی اند.» البته بر کسی پوشیده نیست که گیر کردن در ترافیکهای سنگین و ماندن پشت چراغ قرمزهای طولانی، بر میزان مصرف بنزین خواهد افزود. با این حساب، اگر ماهانه بطور میانگین سه باک بنزین معمولی مصرف شود، هزینه آن برای ماشینی چون رنو L90 به ۱۵۰ تا ۱۶۵ هزار تومان میرسد.
تعویض روغن خرج ناخواسته
با این حال، پول بنزین تنها بخشی از کل ماجراست. به ازای هر ۵ هزار کیلومتر کارکرد، باید روغن و فیلتر خودرو تعویض شود تا موتور به خوبی کار کند. بماند که بسیاری رانندگان معتقدند ۶ یا ۷ هزار کیلومتر عدد معقولی برای این منظور است. هزینه فیلتر بسته به نوع ماشین و نرخ روغن بسته به برند آن، متفاوت است، مثلا میانگین تعویض روغن و فیلتر برای انواع پراید ۵۵ هزار تومان، برای پژو ۲۰۶ حدود ۶۰ هزار و برای تویوتا کمری ۱۲۰ هزار تومان به بالاست. البته هزینه سرویس کامل اصولا از ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان شروع می شود و برای خودروهای لوکس ممکن است تا ۵۰۰ یا ۶۰۰ هزار تومان هم برسد. روغن های ساخت ایران عموما ارزان تر از دیگر انواع موجود در بازار هستند. روغن خودرو با مارک «توتال» اگر تولید داخل باشد حدود ۷۵ هزار تومان است، در حالی که نوع اماراتی آن ۹۰ هزار و محصول اصل فرانسه ۱۲۰ هزار تومان قیمت دارد.
بیمه اجباری شخص ثالث
قیمت انواع بیمه خودرو و وسایل نقلیه هرسال بر اساس تغییرات نرخ دیه، تعیین می شود. امسال رقم دیه در ماه های عادی ۱۹۰ میلیون و در ماه های حرام، ۲۵۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان اعلام شده است. بر همین اساس، کمترین نرخ بیمه شخص ثالث برای اتومبیل های سواری (کمتر از چهار سیلندر) ۶۹۱ هزار تومان می شود. رقم پرداختی، ارتباط مستقیمی با نوع خودرو دارد. اگر شما صاحب یک خودروی چهار سیلندر مثل L90 باشید، حق بیمه شما حدود یک میلیون و ۸۴ هزار تومان است، در حالی که این رقم برای انواع پراید حدود ۹۳۲ هزار تومان می شود. البته سوابق استفاده از بیمه نیز در تعیین قیمت دخیل است. رانندگان با دقت که اصولا تصادف نمیکنند، هر سال مشمول تخفیف سازمان بیمه مربوطه میشوند؛ برای سال دوم ۱۰ درصد، سال سوم ۱۵، سال چهارم ۲۰ درصد و به همین ترتیب سالانه ۱۰ درصد بیشتر تخفیف می گیرند. بیمه شخص ثالث باید هرسال در تاریخ مقرر تمدید شود، وگرنه دارنده اتومبیل به ازای هر روز دیرکرد ۲ تا ۴ هزار تومان جریمه میشود. از آنجا که پلیس، خودرو بدون کارت بیمه را جریمه و توقیف میکند، شرط عقل آن است که پول را به موقع بپردازید و خرج بیجا برای جیب مبارک نتراشید.
خاصه خرجیهای خودرو
پس از پرداخت همه هزینههای ضروری و درست زمانی که فکر میکنیم ماشین عزیزمان هیچ گونه کم و کسری ندارد و همه چیز آرام است، «چالههای فضایی» دهان باز میکنند. حال این چالههای کذایی قرار است چه مقدار از پول جیبتان را ببلعند، بستگی به مشکل خودرو دارد. بنابر شواهدی که دخل و خرج گرد آورده، برخی تولیدات وطنی مجموعهای از انواع عیب و ایرادهاییاند که گویا برای رفع آنها باید مرتبا دست به جیب شد. آقای محمدی که حدود دوسال پیش یک پژو پارس صفر خریده است، دراین باره نظریه جالبی دارد: « از همان روزی که خریدمش (خودرو)، یک پایم در نمایندگی بود و یکی در تعمیرگاه. همان پولی را که بابت تعمیرات این ماشین دادم اگر آژانس می گرفتم به صرفه تر بود. به نظر من ماشینهای ایرانی را دو بار باید خرید؛ یک بار از نمایندگی و یک بار هم باید کل قطعاتش را بخرید و دوباره روی ماشین سوار کنید.» اما همه ماشینهای داخلی هم چنین وضعی ندارند؛ گاهی فقط لامپ می سوزانند که بایستی مدام عوض شود. قیمت لامپ خودرو بسیار متنوع است؛ از ۵ هزار تا ۱۵۰ هزار تومان. شما می توانید با یک مشورت ساده مدلی بهتر از فابریک کارخانه را جایگزین کنید تا برای مدت طولانی راحت باشید. البته بعضی هزینه های تعمیر ممکن ا ست بیشتر از حساب و کتاب شما آب بخورد. خانم علیایی پارسال به سبب خراب شدن کولر ماشینش حدود ۲۰۰ هزار تومان به نمایندگی پرداخته بود، اما به محض برگشتن به خانه دوباره کولر از کار افتاد و او مجبور شد ۱۰۰ هزار تومان دیگر هم بپردازد. با این همه، بسیاری به جد معتقدند که خودروهای شخصی هر قدر هم که دردسر درست کنند و هزینه بتراشند، حاجت دست هستند و بدون آنها نمی توان به سادگی زندگی گذراند.