چاه ویلی که پول نفت را میبلعد
مانع بزرگ توسعه و تکمیل پروژههای عمرانی کدام است؟ | ۲.۵ درصد تولید ناخالص داخلی هزینه یارانهها
با وجودی که ۲۴۰ هزار میلیارد تومان یارانه در ۶ سال گذشته سهم ایرانیان شده،اما این میراث بدخیم همچنان بر دوش دولت باقی مانده و به دولت آینده منتقل خواهد شد.
به گزارش خبرآنلاین، یارانه،این میراث به جای مانده ازدولت دهم،علاوه بر اینکه بر بودجه دولت سنگینی می کند، دو وزارتخانه نفت و نیرو،سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی همزمان درگیر یارانه هایی کرده که هر ماه باید به حساب هر ایرانی واریز شود.یارانه هایی که خیلی ها می گویند، به صورتی غیرهدفمند به ۷۰ میلیون ایرانی، اهم از نیازمند و متمول پرداخت می شود.
آخرین آمارها از حذف ۷ میلیون نفر یارانه بگیر خبر می دهد؛ ۷ میلیونی که حالا با حذف آنها جمعیت یارانه بگیر تازه به مرز ۷۰ میلیون نفر رسیده است.همین ۷۰ میلیون نفر امسال ۴۸ هزار میلیارد تومان از بودجه جاری دولت را به خود اختصاص داده است؛رقمی در حدود ۲٫۵ درصد از تولید ناخالص داخلی. این درحالی است که اگر پرداخت یارانه نقدی مثلا به سه دهک پایین درآمدی محدود شود، این رقم به حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان کاهش یافته و حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان صرفهجویی می شود.
این رقم از یارانه ها را اگر در مقایسه با پروژه های عمرانی امشال که ۴۱ هزار میلیارد تومان است، قرار بدهید،۷ هزار میلیارد تومان هم کمتر است.این بدان معناست که نفت می فروشیم و خرج روزمره می کنیم.درحالی که نفت سرمایه بین نسلی است.باید هزینه پروژه های عمرانی شود تادر سالهای بعد بتواند منشا شغل و درآمد و توسعه کشور شود. اما دولت معمولا ناچار است از بودجه عمرانی بزند و خرج یارانه ها کند.آنطور که گزارش های سازمان برنامه و بودجه نشان می دهد،تا بهمن ماه امسال تنها ۴۰ درصد از بودجه عمرانی تخصیص داده شده و این موضوع سبب روی زمین مانده بسیاری از طرح های عمرانی شده است.
چالش های بودجه،بخش خصوصی و دولت
این روزها بودجه سال آینده در حال بررسی در صحن علنی مجلس است.لایحه ای که یکی از ارقام آن افزایش بودجه عمرانی در سال آینده ، به میزان ۶۱ هزار میلیارد تومان است.عددی که اگرچه برای وزارتخانه های زیربنایی و پیمانکاران خوشایند است اما در عمل اگر به طور کامل اختصاص یابد،می تواند خبر بهتری باشد. محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه وبودجه پیش از این گفته بود که بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای تکمیل پروژههای نیمهتمام لازم است.عددی که تقریبا یک دهم آن در سال آینده -اگر محقق شود- قابل تامین است.
تاخیر زیاد در تکمیل پروژههای عمرانی نه انها هزینه استهلاک پروژه ها را بالا می برد،بلکه و سودآوری انتظاری را هم به تاخیر می اندازد. مهمتر از آن اگر تورم افزایش نیابد،به قیمت همین تورم کنونی،هزینه تمام شده پروژه ها به هر صورت گران تمام می شود.
از تعداد پروژه های عمرانی ملی و استانی آمار دقیقی ارایه نمی شود.آخرین آمار را هم رییس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که رقمی در حدود ۲۵۰۰ پروژه بود. پروژه هایی که با بودجه نحیف عمرانی دولت قدرت برابری ندارد.
هر ایرانی ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار و ۵۰۰ تومان
چنین تصویری حکایت از آن دارد که دیگر بودجه دولت کفاف هزینه های پروژه های عمرانی را نمی دهد.از همین رو وزارت راه و شهرسازی از سال گذشته برون سپاری و واگذاری طرح های نیمه تمام خود را به بخش خصوصی سپرده و حالا بعد از یکسال به نتایج موفقیت آمیزی هم رسیده است.تردیدی نیست که دولت بدون استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی توان تکمیل این حجم از پروژه های نیمه تمام را ندارد. اما برای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی هم لازم است روابط بین دولت به عنوان کارفرما و بخش خصوصی در مقام پیمانکار بازنگری و روان سازی شود.کارشناسان می گویند،این روابط استفاده از روشهای مختلف مشارکت عمومی-خصوصی (PPP) را ناممکن کرده است. از همین رو اگر دولت عزم کافی برای اصلاح در این محور را داشته باشد، میتواند بخش قابل توجهی از نقدینگی مردم را به سمت پروژههای زیربنایی و زیرساختی سوق داده و از آنها اهرمی برای ایجاد رشد در بقیه فعالیتهای مولد اقتصادی بسازد.
روایت است که هر ایرانی در طول ۶ سال اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها، ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار و ۵۰۰ تومان دریافت کرده است.رقمی که جمع آن در طول شش سال بعد از اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها، عددی در حدود ۲۴۰ هزار میلیارد تومان می شود. سازمان برنامه و بودجه روز گذشته در گزارشی اعلام کرد:«درآمدها و منابع سازمان هدفمندسازی یارانهها، مجموع ارقامی است که به عنوان سهم این سازمان از سوی شرکتهای پالایش و پخش، گاز، توانیر طبق ماده ۲ اساسنامه این سازمان به حساب سازمان هدفمندسازی یارانهها واریز میشود که در سال ۱۳۹۵ طبق جمعبندی دیوان محاسبات حداکثر مبلغ ۳۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان است.»
نوشته چاه ویلی که پول نفت را میبلعد اولین بار در پیام فارس پدیدار شد.