روند تدریجی حذف کارت سوخت در عرضه بنزین از اوایل خردادماه 94 و همزمان با تک نرخی شدن این فرآورده نفتی آغاز شده اما سرنوشت این طرح تاکنون هنوز به طور قطعی مشخص نشده است.
به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بر این اساس مردادماه امسال پیشنهاد وزارت نفت در لایحه اصلاحیه قانون بودجه 95 مبنی بر حذف بند «ح» تبصره 14 این قانون که دولت را ملزم به حفظ کارت سوخت و عرضه مجدد بنزین دو نرخی کرده بود، در مجلس مطرح شد و هرچند کمیسیون انرژی در همان روزها با حذف آن مخالفت کرد ولی نهایتا 3 شهریورماه، بند «ح» تبصره 14 این قانون ، حذف گردید.
بر پایه این گزارش با وجود این چراغ سبز مجلس برای حذف کارت سوخت اما این طرح همچنان در اجرا با تردیدهایی مواجه شده است؛ در واقع دولت نگران رواج مجدد قاچاق بنزین است زیرا ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مرکز پژوهش های مجلس و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که کارت سوخت، مهمترین و موفق ترین ابزار جلوگیری از قاچاق بنزین به شمار می رود و حذف آن رواج مجدد قاچاق به خصوص قاچاق سازمان یافته این فرآورده نفتی را به همراه دارد .
با توجه به شرایط موجود و تردیدهای فراوان در حذف یا حفظ کارت سوخت به نظر می رسد طرحی که اوایل شهریورماه چند تن از نمایندگان مجلس ارائه داده اند می تواند راهگشا باشد؛ در متن این طرح دو فوریتی که قرار است در قالب یک تبصره به قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت الحاق شود، آمده است: «دولت مکلف است هر گونه سوخت مایع بنزین و گازوئیل به کلیه وسایل نقلیه با استفاده از کارت سوخت خودرو عرضه کند و مجاز است برای جلوگیری از استفاده از کارت جایگاه و محدود کردن این نوع از کارت‌ها و ترغیب مصرف‌کننده به استفاده از کارت اختصاصی از خودرو از سازوکارهای مناسب و سیاست‌های انگیزشی استفاده کند».
با تصویب این طرح، کارت های سوخت البته صرفا کارت های جایگاه ها بدون ایجاد هیچ تغییری در قیمت یا شیوه عرضه بنزین، حفظ خواهند شد و این امر بدین معناست که همچنان قاچاق این فرآورده نفتی، بسیار مشکل است و علی رغم سود اقتصادی بالایی که دارد محدود باقی خواهد ماند.
بر اساس این گزارش گمانه زنی ها برای حذف یا حفظ کارت سوخت همچنان ادامه دارد و نتیجه قطعی آن پس از بررسی این طرح دو فوریتی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مشخص خواهد شد ؛دولت مردان و موافقان حذف کارت براین عقیده اند که با تک نرخی شدن بنزین از تخلفات احتمالی و سوء استفاده جلوگیری می‌شود و درحالی که بنزین تک نرخی است، استفاده یا عدم استفاده از کارت سوخت تفاوتی ایجاد نمی‌کندو برهمین اساس دیگر نیازی به کارت سوخت فردی احساس نمی شود و این کارت تنها در اختیار جایگاه داران سوخت خواهد بود اما از سوی دیگر طرفداران این طرح، ایجاد واحدهای نظارتی برای مقابله با قاچاق سوخت را موثرتر از روش های دیگر می دانند.
افزایش قیمت جهانی نفت، مشتریان قاچاق سوخت را زیاد می کند
در همین ارتباط قاسم خورشیدی سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالاو ارز اظهار داشت: منافع ومزیت هایی که سامانه هوشمند سوخت برای نظام اقتصادی کشور با اصلاح الگوی مصرف ومدیریت حمل ونقل، ارتقای نظارت برعملیات توزیع سوخت درجایگاه ها، مقابله با انحراف شبکه توزیع و نهایتا قاچاق سوخت ایجاد کرده به مراتب بیش از هزینه هایی است که متوجه اقتصاد کشور می شود.
وی با اشاره به ناپایدار بودن قیمت جهانی نفت،اذعان داشت: درصورتیکه درآینده قیمت جهانی و به تبع آن منطقه ای نفت وبنزین بالا رود، قاچاق سوخت مشتریان بیشتری پیدا خواهد کرد و وجود کارت سوخت می تواند مانعی تاثیرگذار در این فرآیند باشد.
کارت سوخت موجب نظارت دقیق بر مصرف بنزین می شود
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه بودجه ومحاسبات مجلس شورای اسلامی درگفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: کارت سوخت موجب نظارت دقیق تری بر مصرف بنزین درکشور شده وهمچنین توانسته در مهار قاچاق بنزین موثر عمل کند.
وی تاکید کرد: طرحی دوفوریتی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی تنظیم شده که درآن پیش بینی شده که این سامانه هوشمند کارت سوخت بدون اینکه مجلس شورای اسلامی در میزان مصرف و قیمت سوخت دخالتی داشته باشد، حفظ شود وامیدواریم با تصویب این طرح از حذف کارت سوخت جلوگیری شود.
نگران افزایش قاچاق سوخت هستیم
محمدرضا پورابراهیمی ،رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کارت سوخت امکان برنامه‌ریزی برای میزان مصرف را در کشور فراهم میکند،گفت :یکی از اصلی ترین نگرانی های نمایندگان مجلس شورای اسلامی ازحذف کارت سوخت،افزایش قاچاق این سرمایه ملی است.
مدیریت سوخت نیازمند برنامه ریزی مدون است
امیر عباس سلطانی کارشناس اقتصادی درگفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه در جمع آوری کارت‌های سوخت نباید عجله کرد، گفت: باید هم‌اندیشی کرده و نسبت به این مساله کار کارشناسی انجام شود تا در صورت جمع آوری کارت‌های سوخت با پدیده قاچاق مواجه نشویم.
وی همچنین تاکید کرد:وجود کارت سوخت یکی از عوامل مهم بازدارنده قاچاق سوخت محسوب می شود اما برای این که هم مصرف بنزین به نوعی مدیریت شده و هم کارت های سوخت حفظ شود باید کار کارشناسی صورت گرفته وبرنامه مدونی طراحی و اجرا شود.