در سال‌های گذشته به دلیل شرایط تحریم، برخی شرکت‌های داخلی مجوز نمایندگی واردات کالاهای گروه خودرویی (اعم از خودروهای سبک، سنگین و ماشین‌آلات) را نه از تولیدکننده خارجی صاحب برند بلکه از شرکت‌های واسطه اخذ کردند.
به گزارش ایسنا، با این حال در سال ۱۳۹۴ با اجرایی شدن برجام، وزارت صنعت، معدن و تجارت از این شرکتها خواست هر چه زودتر نسبت به مذاکره با شرکت تولیدکننده خارجی صاحب برند و کسب نمایندگی مستقیم اقدام کنند و در غیر این صورت مجوز فعالیت آنها باطل خواهد شد.
به دنبال آن ۱۶ آبان ماه سال ۱۳۹۵ رییس مرکز اصناف و بازرگانان ایران (از زیرمجموعه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت) در نامه‌ای به دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت نام شرکت‌هایی که با واسطه اقدام به اخذ نمایندگی واردات محصولات گروه خودرویی کرده‌اند را اعلام و ابلاغ کرد که از ۱۸ آذر ماه گواهی فعالیت صادره برای این شرکتها ابطال خواهد شد.
طبق این لیست شرکت‌های توان خودرو جی (واردکننده محصولات OPEL)، فامیلی موتور (HONDA)، ایده برنا گروه موتور (SKODA)، پرشیا خودرو (BMW)، کیهان موتور آرین (SEAT و HONDA)، داتیس فرا دیزل آریا (DAF)، ره‌آوران جاده تجارت گامبرون (KOMATSU)، شرکت تولیدی و صنعتی جهان‌رو (TAZZARI)، یکتاز سیکلت کویر (KTM)، آریان یسان ماهان (HBM NOBAS)، فن‌آوری پاسارگاد منطقه آزاد انزلی (AUDI) و سهام پژوهان مهر (CHEVROLET) مجوز نمایندگی خود را از شرکت‌های واسطه اخذ کرده بودند.
پس از آن اگرچه رییس مرکز اصناف و بازرگانان ایران خبر داد که تا اطلاع ثانوی مهلت فعالیت این شرکتها تمدید شده است با این حال اواسط دی ماه سال ۹۵ اعلام شد که با دستورالعمل جدید ابلاغی از سوی معاون اول رییس‌جمهوری برخی از این شرکتها به دلیل اینکه نتوانسته‌اند نسبت به اخذ مجوز نمایندگی مستقیم ار خودروسازان خارجی تولیدکننده این برندهای خودرویی اقدام کنند، از ادامه فعالیت منع شدند.
به این ترتیب با دستورالعمل ابلاغی در زمینه ساماندهی واردات و بازار ارز از سوی معاون اول رییس‌جمهوری در اواسط مهر ماه ۹۵ گذشته، فعالیت شرکت‌های واردکننده خودروی فاقد نمایندگی مستقیم از خودروسازان خارجی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت متوقف شده و این شرکتها دیگر قادر به ثبت سفارش و واردات خودرو نبودند.
در آن زمان نگاهی به سایت “ثبتارش” (سامانه سیستم مدیریت ثبت سفارش واردات/ تحت مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت که در آن لیست برندهای خودرویی مجاز وارداتی درج شده است)، نشان داد که برخی برندهای خودرویی از جمله اوپل، هوندا، اشکودا، بی‌ام‌و، سئات و آئودی از لیست خودروهای مجاز وارداتی حذف شده و شرکت‌های واردکننده این خودروها دیگر قادر به ثبت سفارش و واردات این خودروها نخواهند بود.
همچنین نگاهی به سامانه “ایرانیان اصناف” (تحت مدیریت وزارت صنعت، معدن و تجارت) که در آن لیست نمایندگی واردکننده برندهای خارجی ثبت شده است، نشان داد که گواهی فعالیت برخی از شرکت‌های واردکننده این برندها همچنان اعتبار دارد، اما آن طور که رییس مرکز اصناف و بازرگانان ایران خبر داد؛ این شرکتها به دلیل اینکه نتوانسته‌اند نسبت به اخذ مجوز نمایندگی مستقیم از خودروسازان خارجی مربوطه اقدام کنند، دیگر مجاز به فعالیت ثبت سفارش و واردات خودرو نخواهند بود و اگر چه اعتبار گواهی (مجوز) فعالیت برخی از این شرکتها هنوز به پایان نرسیده است، اما با روشن شدن نتیجه مکاتبات صورت گرفته با خودروسازان خارجی مربوطه، گواهی فعالیت شرکت‌هایی که موفق به اخذ نمایندگی مستقیم نشده‌اند نیز باطل خواهد شد.
در آن زمان یدالله صادقی اظهار کرده بود: ” براساس بند ۶ دستورالعمل جدید دولت در ۱۲ دی ماه امسال، شرط ثبت سفارش خودرو و دیگر کالاهای با دوام به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت داشتن نمایندگی مجاز آن برند وارداتی و شبکه خدمات پس از فروش خواهد بود”.
وی با بیان اینکه در این زمینه با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت، شرکت‌های واردکننده خودرو که نمایندگی خود را با واسطه و به صورت غیر مستقیم اخذ کرده‌اند دیگر مجاز به واردات نخواهند بود، خاطرنشان کرده بود: ” البته در گذشته نیز به این شرکتها اخطار داده شده بود که نسبت به اخذ نمایندگی مستقیم از خودروساز خارجی صاحب برند اقدام کنند”.
رییس مرکز اصناف و بازرگانان ایران در پاسخ به اینکه چرا با وجود حذف برندهای خودرویی مربوطه از لیست خودروهای مجاز وارداتی در سایت ثبت سفارش، در سایت ایرانیان اصناف گواهی فعالیت شرکت‌های واردکننده این برندها همچنان معتبر است؟ اظهار کرده بود: ” شرکت‌های نمایندگی غیر مستقیم گواهی فعالیت‌شان باطل نشده، اما از این پس امکان ثبت سفارش و واردات خودرو نخواهند داشت. در زمینه اعتبار گواهی فعالیت این شرکتها نیز تا زمان مشخص شدن نتیجه مکاتبات صورت گرفته با خودروسازان خارجی صاحب برند مربوطه، صبر می‌کنیم و در صورت منفی بودن نتیجه این مکاتبات در زمینه اعطای نمایندگی مستقیم، گواهی فعالیت این شرکتها نیز باطل خواهد شد”.
البته در زمان تنظیم این گزارش نگاهی به سامانه “ثبتارش” نشان می‌دهد که برند خودرویی بی‌ام‌و مجددا به جمع خودروهای مجاز وارداتی بازگشته است.
در این شرایط باید دید در سال جدید ترکیب شرکت‌های واردکننده خودرو چه تغییری کرده و احتمالا کدام یک از این شرکتها می‌توانند با ارتباط مستقیم و عقد قرارداد با خودروساز مادر خارجی، مجددا به جمع شرکت‌های واردکننده خودرو باز گردند.