با توجه به شرایط بازار و نارضایتی موردی و جمعی برخی از خریداران خودرو از کیفیت بدنه، رنگ، موتور، گیربکس و… وجود مرجعی جهت سنجش کیفیت خودرو الزامی به نظر میرسد. اما با وجود سازمان بررسی کیفیت خودرو هنوز پرسش و پاسخ زبانی از مالکین امری رایج در ایران است.
بهعبارت بهتر، ایرانیها بیش از آنکه به آمارهای رسمی اعتماد داشته باشند، نظر یکدیگر را در مورد کیفیت خودروها به خصوص مدلهای داخلی، به کار میبندند و اتفاقا در بیشتر مواقع نیز این موضوع اثر مثبتی در انتخاب آنها میگذارد. در واقع ارتباط شنیداری مشتریان سبب میشود آنها تجربیات عینی و واقعی خود را در مورد سطح کیفی خودروها (از مصرف سوخت گرفته تا هندلینگ) در اختیار یکدیگر قرار داده و در نتیجه با اطلاعات کافی و به اصطلاح با چشم باز، قدم به بازار خودرو بگذارند.هرچند به اعتقاد برخی کارشناسان میتوان آمارهای رسمی منتشر شده در کشور را ملاکی نسبتا مناسب برای خرید خودرو در نظر گرفت، اما به دلایل مختلف، این آمارها هنوز در بین مشتریان جا نیفتاده و برایشان خیلی قابل اعتماد و استناد نیست.پیش از آنکه به بررسی عوامل اثرگذار بر عدم استفاده غالب مشتریان ایرانی از آمارهای کیفی خودرو بپردازیم، ابتدا نگاهی میاندازیم به شرکتهای ارزیابیکننده کیفیت خودرو و روشهای آنها، تا مشخص شود چه نقاط اشتراک و تفاوتهایی میان این شرکتها در ایران و خارج وجود دارد.
دلیل بیاعتنایی به گزارشهای کیفی داخلی
اما با توجه به توضیحات ارائه شده، مشخص میشود که مشتریان جهانی خودرو با استفاده از آمارهای رسمی نسبت به کیفیت خودروها مطلع میشوند، اما ایرانیها در این مورد بیشتر از روش «دهان به دهان» استفاده میکنند.دلیل این موضوع اما چیست؟ آن طور که فربدزاوه، کارشناس خودرو کشور میگوید، جا نیفتادن گزارشهای کیفی از یکسو و عدم استقلال مالی شرکت عرضهکننده این گزارشها از سوی دیگر، دو دلیل عمده بیاعتنایی ایرانیها نسبت به آمارهای رسمی کیفیت است.
وی با بیان اینکه بسیاری از مشتریان هنوز از وجود آمارهای کیفی خودرو در کشور اطلاع ندارند، میافزاید: وابستگی مالی شرکت بازرسی به خودروسازان و وزارت صنعت نیز سبب شده بخشی از مشتریان مطلع از وجود آمارهای کیفی، چندان به این آمار اطمینان نداشته باشند. زاوه ادامه میدهد: در واقع این بخش از مشتریان چون سازمان تهیه گزارشهای کیفی خودرو را مستقل نمیدانند، نمیتوانند به صحت و سقم آنها اعتماد کرده و بنابراین از یکدیگر در مورد کیفیت خودروهای مختلف پرسوجو میکنند.اما ایراد دیگری که زاوه به گزارشهای کیفی خودرو در کشور وارد میداند، ادبیات فنی آنهاست. به گفته این کارشناس، گزارشهای کیفی باید با ادبیاتی ساده و قابل فهم منتشر شود تا امکان استفاده عموم مشتریان از آنها فراهم باشد.اظهارات زاوه در شرایطی است که اشکان گلپایگانی، مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز اعتقاد دارد گزارشهای کیفی هنوز در میان مشتریان جا نیفتاده است.
وی میگوید: اگر گذشته را مرور کنیم، هدف قبلی از تهیه و تدوین گزارشهای کیفی خودرو این بود که شرکتهای خودروساز داخلی با استفاده از آنها، کیفیت محصولات خود را بهبود ببخشند؛ بنابراین قبلا مخاطب گزارشهای کیفی، مشتریان خودرو نبودند، بلکه خودروسازان هدف اصلی بهشمار میرفتند. گلپایگانی با اشاره به تغییرات ایجاد شده در ادبیات گزارشهای کیفی میافزاید: بنابراین با توجه به حساسیتهایی که در مشتریان خودرو کشور وجود داشت، متوجه شدیم آنها (مشتریان) بهدنبال مرجعی معتبر برای سنجش کیفی خودروهای داخلی هستند.وی با بیان اینکه پیشتر ادبیات گزارشهای کیفی چندان به درد مصرفکنندگان نمیخورد، تاکید میکند: هرچند در حال حاضر کم و بیش از گزارشهای کیفی استقبال عمومی به عمل آمده، با این حال این گزارشها هنوز جامعیت لازم را مانند آنچه در جیدیپاور اتفاق میافتد، ندارند. به گفته وی، در واقع بسیاری از مشتریان ایرانی هنوز هم از شیوه به اصطلاح دهان به دهان و شنیداری، استفاده میکنند تا استناد به اطلاعات موثق و رسمی.